1. Thực trạng hạ tầng, ứng dụng và nhân lực công nghệ thông tin – viễn thông thành phố Hải Phòng
Những năm qua viễn thông và công nghệ thông tin thành phố đã phát triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, đóng góp tích cực vào ngân sách. Cơ sở hạ tầng và vùng phục vụ đã phủ khắp thành phố, đặc biệt là khu vực nông thôn, hải đảo.
1.1.Viễn thông
Mạng viễn thông và internet với công nghệ hiện đại được mở rộng về quy mô với thông lượng lớn, tốc độ và chất lượng cao. Hệ thống truyền dẫn cáp quang đã phát triển rộng khắp trên địa bàn thành phố, 100% xã, phường, thị trấn có internet băng rộng. Tỷ lệ thuê bao internet băng rộng cố định đạt 14 thuê bao/100 dân, đạt tỷ lệ 64%, tỷ lệ thuê bao băng rộng di động đạt 30 thuê bao/100 dân, đạt tỷ kệ 66,7%; tỷ lệ người dân sử dụng internet đạt trên 60%.Số lượng thuê bao điện thoại và internet tăng nhanh, ở mức cao so với cả nước.
Mạng thông tin di động được phủ sóng tại tất cả các quận, huyện, xã, phường trên địa bàn thành phố. Đã phát triển một số công nghệ hiện đại và dịch vụ mới có tính đột phá như: 4G, IPTV, Hội nghị truyền hình. Ngoài dịch vụ truy nhập internet băng rộng, dịch vụ truy nhập internet qua truyền hình cáp, dịch vụ phong phú, đa dạng. Thị trường viễn thông có nhiều doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ, sự cạnh tranh giữa các nhà cung cấp đã làm cho chất lượng của các dịch vụ viễn thông liên tục được cải thiện, đem lại nhiều lợi ích cho người sử dụng. Hệ thống truy cập mạng internet không dây miễn phí triển khai ở dải trung tâm thành phố, trung tâm hội nghị thành phố và khu du lịch Cát Bà.
Tiến hành bó gọn cáp treo trên cột điện tại tất cả các tuyến đường phố, nhất là 16 tuyến đường kiểu mẫu của thành phố. Việc chỉnh trang, ngầm hóa cáp thông tin được triển khai tích cực, đạt được kết quả bước đầu. Tất cả các khu đô thị mới, tuyến đường mới đều dược xây dựng hạ tầng ngầm bảo đảm mỹ quan đô thị.
Hoàn thành đề án số hóa truyền dẫn phát sóng truyền hình. Phối hợp Quỹ Viễn thông công ích thực hiện hỗ trợ gần 30.000 đầu thu kỹ thuật số cho các hộ nghèo theo hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông.
1.2.Công nghệ thông tin
Công nghệ thông tin đã được ứng dụng rộng rãi trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, trong các tổ chức, đơn vị sản xuất kinh doanh, dịch vụ; góp phần nâng cao năng lực trong công tác chỉ đạo, điều hành, trong phục vụ người dân và doanh nghiệp, làm công cụ hữu ích cho cải cách hành chính; nâng cao năng lực kinh tế thành phố. Công tác ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cải cải hành chính nhà nước đã thu được một số kết quả; xuất hiện một số mô hình hiệu quả trong ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cải cách hành chính như hệ thống “Chính quyền điện tử” tại quận Ngô Quyền, Hồng Bàng…
Hạ tầng công nghệ thông tin được chú trọng đầu tư và có bước phát triển nhanh, cơ bản đáp ứng được yêu cầu phục vụ ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin 100% các quận, huyện, sở, ngành có mạng nội bộ, một số đơn vị có điều kiện đã xây dựng mạng ở mức độ cao hơn như mạng WAN, 97% số máy tính được kết nối internet, tỷ lệ trung bình máy tính/ công chức đạt 83%.
Cổng dịch vụ công thành phố đã được triển khai xây dựng và đặt tại địa chỉ: http://dichvucong.haiphong.gov.vn; toàn thành phố có 227 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 với 896 hồ sơ được giải quyết trực tuyến; 66 dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 với 9508 hồ sơ giải quyết trực tuyến trong năm 2017 (theo báo cáo Quý 3/2017 về phát triển chính phủ điện tử). Năm 2017, tiếp tục triển khai 353 dịch vụ công trực tuyến mức 3,4 theo địa chỉ của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định 846/QĐ-TTg ngày 20/6/2017. Cải tạo Hệ thống Hội nghị truyền hình thành phố với các quận, huyện. 90% sở, ngành, quận, huyện đã đưa vào sử dụng phần mềm ứng dụng quản lý văn bản và phần mềm điều hành trên môi trường mạng. Triển khai thí điểm mô hình Chính quyền điện tử trên toàn thành phố.
Ứng dụng công nghệ thông tin đã và đang thâm nhập vào các hoạt động sản xuất, cung cấp dịch vụ, điều hành, quản lý, đặc biệt là các ngành sản xuất, dịch vụ quan trọng của thành phố như: Hàng không, Tài chính, Bảo hiểm, Viễn thông, Điện lực, Cảng, Vận tải biển…
- Ngành Y tế đang phát triển hệ thống quản lý điện tử đến các bệnh viện trong thành phố, từng bước xây dựng hệ thống thông tin về chăm sóc sức khỏe nhân dân; thực hiện các chương trình phối hợp chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe từ xa, cơ bản đáp ứng các mục tiêu trong Nghị quyết. Bệnh viện Đa khoa quốc tế, Bện viện hữu nghị Việt Tiệp, Bện viện phụ sản, Bệnh viện nhi, Bệnh viện quốc tế Green… đã triển khai tốt các hệ thống quản lý điện tử, tăng cường sử dụng các kênh hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa để nâng cao trình độ kỹ thuật được chuyển giao từ các bệnh viện Trung ương. Bảo hiểm xã hội thành phố đã triển khai phần mềm quản lý khám chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế đến tất cả các đơn vị cơ sở trên toàn thành phố.
- Cục Hải quan Hải Phòng đã triển khai cổng hệ thống thông quan điện tử một cửa quốc gia. Hệ thống cho phép tiếp nhận, xử lý, phân luồng tờ khai hải quan tự động. Tờ khai được hệ thống phân luồng xanh, vàng, đỏ chỉ từ 1 đến 3 giây.
- 100% trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, phổ thông trung học, trung học cơ sở và tiểu học ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và quản lý.
2. Một số giải pháp đột phá trong thời gian tới
2.1. Tập trung xây dựng Chính quyền điện tử thành phố
Xây dựng chính quyền điện tử hướng tới mục tiêu phát triển thành phố thông minh là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, đã sớm được Thành ủy, HĐND, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng xác định là nhiệm vụ chính trị, thường xuyên quan tâm chỉ đạo thực hiện bằng các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch cụ thể. Xây dựng chính quyền điện tử vừa là động lực, vừa là giải pháp mang tính đột phá để phát triển kinh tế - xã hội thành phố giai đoạn 2016 – 2020.
Lộ trình đẩy nhanh việc xây dựng chính quyền điện tử được thực hiện như sau:
Năm 2017, tập trung các nhiệm trọng tâm:
Triển khai tập trung, đồng bộ hệ thống một cửa liên thông toàn thành phố, triển khai 353 Dịch vụ công trực tuyến mực độ 3,4 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Thực hiện nhiệm vụ này, đòi hỏi kinh phí lớn, phải lập dự án đầu tư, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện ngay trong 2017, Sở Thông tin và truyền thông đã trình bày UBND thành phố phương án dịch vụ, hiện đã bước đầu triển khai và hoàn thành trong quý 4/2017.
Thực hiện thí điểm kết nối hệ thống một cửa điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến với mạng thông tin của VNPOST (tổng công ty bưu điện Việt Nam), cung cấp thông tin triển khai tiếp nhận và trả kết quả dịch vụ công qua mạng bưu chính.
Lập Dự án đầu tư xây dựng hệ thống Chính quyền điện tử thành phố Hải Phòng giai đoạn 2017 – 2020 với tổng mức đầu tư là 200 tỷ đồng; Sở Thông tin và Truyền thông đang khẩn trương thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư đối với dự án này. Đến nay, đã trình thẩm định Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án, phấn đấu hoàn thành thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án trước ngày 31/10/2017.
Trong giai đoạn tới 2018 - 2020, để triển khai xây dựng chính quyền điện tử, Hải Phòng tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:
- Đầu tư xây dựng chính quyền điện tử Hải Phòng trên quan điểm kế thừa, phát huy những thành tựu, tiếp thu những bài học kinh nghiệm mà các ngành, các địa phương đã nghiên cứu triển khai trong giai đoạn trước.
- Lấy việc xây dựng nền tảng chính quyền điện tử thành phố làm trọng tâm trên cơ sở hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, phát triển các hệ thống thông tin dùng chung và chuyên ngành của thành phố hướng tới mục tiêu xây dựng một nền hành chính hiện đại, công khai, mịnh bạch đảm bảo các giao dịch giữa cơ quan nhà nước với người dân và doanh nghiệp được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện, hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí giao dịch.
- Đảm bảo tính sẵn sàng, khả năng kết nối, chia sẻ thông tin dữ liệu với các hệ thống thông tin, các nền tảng chính quyền điện tử của Trung ương, các bộ ngành, các địa phương.
Quy hoạch phát triển Viễn Thông và Công nghệ thông tin khu vực giai đoạn từ nay đến 2025 và định hướng đến 2035 do Bộ Thông tin và truyền thông chủ trì đã đề ra mục tiêu Hà Nội và Hải Phòng cơ bản xây dựng thành phố thông minh vào 2025. Sau khi triển khai hoàn thành dự sán xây dựng chính quyền điện tử, Hải Phòng sẽ thực hiện tiếp xây dựng thành phố thông minh giai đoạn 2020 - 2025.
2.2. Triển khai mạng 4G và phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng
Xu hướng thông tin di động phát triển lên công nghệ 3G, 4G… theo hướng ứng dụng công nghệ truy nhập vô tuyến băng rộng, cung cấp đa dịch vụ cho các thiết bị viễn thông và tin học. Sự phát triển mạng viễn thông theo xu hướng mạng thông tin thế hệ sau (NGN) giúp triển khai các dịch vụ một cách đa dạng và nhanh chóng. Việc triển khai mạng 4G sẽ tạo mên một nền tảng kết nối dữ liệu tốc độ cao, tạo cơ sở cho sự phát triển mạnh mẽ các dịch vụ nội dung. Cùng với việc tốc độ kết nối truy cập dữ liệu tăng, nhu cầu sử dụng các dịch vụ này của người sử dụng sẽ ngày càng phát triển, tạo cơ hội thuận lợi để các doanh nghiệp có thể thu được doanh thu ngày càng lớn hơn.
Sở Thông tin và Truyền thông tiếp tục chỉ đạo các doanh nghiệp đầu tư xây dựng hạ tầng viễn thông hiện đại, đáp ứng yêu cầu triển khai các dịch vụ. Phát triển mạng viễn thông thế hệ tiếp theo, cung cấp đa dịch vụ, trước mắt tập trung phát triển thành công dịch vụ viễn thông 4G.
2.3. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện quy hoạch hạ tầng viễn thông thụ động đến năm 2020 và định hướng 2025
Năm 2018, Sở Thông tin và Truyền thông tiếp tục huy động các nguồn lực thực hiện xây dựng hạ tầng ngầm cho các tuyến phố trong nội thành, khu vực trung tâm thành phố. Chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh truyền hình cáp thực hiện số hóa truyền hình tay cho tín hiệu tương tự hiện nay. Chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông thực hiện chuyển độ các cột phát sóng (BTS) loại cồng kềnh trong khu vực đô thị sang cột BTS đa năng, thân thiện môi trường, đẹp cảnh quan đô thị./.